Στον πυθμένα της ΕΕ βρίσκεται η Ελλάδα, στον τομέα της ανακύκλωσης χαρτιού και γυαλιού. Την ίδια ώρα η ανακύκλωση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων βρίσκεται στο μηδέν, αφού δήμοι και λιανοπωλητές δεν συνεργάζονται με το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού του Ελληνικού Κέντρου Ανακύκλωσης (ΕΚΑΝ).
Επιπροσθέτως έχουν καθυστερήσει δραματικά τα σχέδια - προεδρικά διατάγματα για τα απόβλητα των εκσκαφών, κατασκευών και υλικών κατεδάφισης και για την ανακύκλωση του έντυπου υλικού.
Από την άλλη, θετικά είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά στην αναγέννηση χρησιμοποιημένων λιπαντελαίων και στην ανακύκλωση οχημάτων, παλαιών ελαστικών οχημάτων και ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.
Επίσης ελπιδοφόρο είναι το γεγονός της λειτουργίας του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης - Κομποστοποίησης στα Ανω Λιόσια, το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο στην Ευρώπη.
Βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», ο νόμος 2939 του 2001 υποχρεώνει τους διαχειριστές συσκευασιών και άλλων προϊόντων στην προώθηση συστημάτων ανακύκλωσης ή στη συμμετοχή σε αυτά.
Ολοι οι παραγωγοί και οι εισαγωγείς πρέπει είτε να οργανώσουν είτε να συμμετάσχουν σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, ώστε να επιτευχθούν συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι.
Ο διαχειριστής για να μετάσχει στα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης πρέπει να καταβάλει σε αυτό χρηματική εισφορά κατά τεμάχιο ή βάρος του χρησιμοποιημένου προϊόντος προς ανακύκλωση. Δηλαδή, πληρώνει για την ανακύκλωση του χρησιμοποιημένου προϊόντος, διότι κατά τη νομοθεσία έχει ευθύνη στην παραγωγή αποβλήτων.
Ωστόσο το βάρος του κόστους της ανακύκλωσης επωμίζεται ο καταναλωτής, εφόσον η χρηματική εισφορά για την ανάκτηση του παλαιού προϊόντος προστίθεται στην τιμή του νέου προϊόντος από τον παραγωγό ή τον εισαγωγέα.
Σήμερα στην Ελλάδα οι ανακυκλωτές υλικών συσκευασίας είναι περίπου 100 και σε αυτούς διοχετεύεται το υλικό από τους ιδιοκτήτες-διαχειριστές των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
Μετά τη διαλογή τα υλικά προωθούνται στους ανακυκλωτές και σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ:
Το 84% του χαρτιού ανακυκλώνεται στην Ελλάδα και το 16% εξάγεται, το 44% του πλαστικού ανακυκλώνεται στην Ελλάδα και το 56% εξάγεται, ο σίδηρος ανακυκλώνεται 100% στη χώρα μας και απορροφάται από τη βιομηχανία, το γυαλί εξάγεται κατά 100% και το αλουμίνιο κατά 100% ανακυκλώνεται εδώ.Τρέχει με... 48.000
Κάθε χρόνο αποσύρονται από την κυκλοφορία από ιδιώτες περίπου 35.000 - 40.000 αυτοκίνητα, τα οποία οδηγούνται προς ανακύκλωση μαζί με τα χιλιάδες εγκαταλελειμμένα που μαζεύουν οι δήμοι.
Το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων «ΕΔΟΕ Α.Ε.» έχει συσταθεί από 33 εισαγωγείς - εκπροσώπους κατασκευαστών αυτοκινήτων και λειτουργεί από τον Νοέμβριο του 2004.
Το δίκτυο παράδοσης αυτοκινήτων προς ανακύκλωση έχει αναπτυχθεί σε 29 νομούς.
Το 2005 ανακυκλώθηκαν 6.551 αυτοκίνητα, το 2006 30.570 και από την αρχή του 2007 ως τέλος Νοεμβρίου 38.000 αυτοκίνητα, ενώ υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του χρόνου θα προωθηθούν προς ανακύκλωση ακόμα 10.000.
Η ανακύκλωση για τον ιδιοκτήτη είναι δωρεάν και πριν από τη διαδικασία τα οχήματα απορρυπαίνονται από επικίνδυνα τοξικά απόβλητα, όπως φώσφορος (από το ταμπλό) και αμίαντος (από τα φρένα).
Πανευρωπαϊκή πρωτιάΣτην ελληνική αγορά πωλούνται 140.000 τόνοι λιπαντικών ετησίως και παράγονται 85.000 τόνοι αποβλήτων, ποσότητα από την οποία πρέπει να συλλέγονται τουλάχιστον 60.000 τόνοι και από αυτούς το 80%, δηλαδή 48.000 τόνοι να οδηγούνται στην ανακύκλωση.
Με στόχο την αναγέννησή τους, το 2004 συστήθηκε το «Εθνικό Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων» (ΕΛΤΕΠΕ), το οποίο άρχισε να λειτουργεί από τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς.
Από το 2005 μέχρι σήμερα οι ποσότητες των αναγεννημένων λιπαντικών ξεπερνούν τους 120.000 τόνους, ενώ από την αρχή του 2007 έως τώρα έχουν αναγεννηθεί 40.000 τόνοι. Μάλιστα το ΕΛΤΕΠΕ είναι πρώτο στην Ευρώπη όσον αφορά στην αναγέννηση των αποβλήτων λιπαντικών ελαίων σε σχέση με τις ποσότητες που καταναλώνονται.
Ταυτόχρονα με το ΕΛΤΕΠΕ συστήθηκε το «Κέντρο Εναλλακτικής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ΑΕ» (ΚΕΠΕΔ ΑΕ) και το «Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών Ορυκτελαίων».
Το ΚΕΠΕΔ δραστηριοποιείται στην εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών ορυκτελαίων σε πανελλαδικό επίπεδο. Το 2006 το σύστημα συνέλεξε 3.850 τόνους χρησιμοποιημένων συσκευασιών ορυκτελαίων.
Οι συσκευές καταλήγουν στους παλιατζήδεςΜείζον πρόβλημα αντιμετωπίζει το «Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού» (ΑΗΗΕ) της εταιρείας «Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ», καθώς δεν μπορεί να επιτελέσει το έργο του αφού ΟΤΑ και λιανοπωλητές δεν συνεργάζονται. Στην «Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ» μετέχουν 103 παραγωγοί και εισαγωγείς ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών.
Σήμερα μόνο 300 δήμοι έχουν συμβληθεί με το σύστημα, παρά το γεγονός ότι ανταμείβει οικονομικά τον δήμο αναλόγως τον όγκο ΑΗΗΕ που συλλέγει. Η αμοιβή αυτή φτάνει τα 100 ευρώ ανά τόνο, όταν η συλλογή φτάνει τα 4 κιλά ανά κάτοικο.
«Μόνο λίγες εξαιρέσεις λιανοπωλητών έχουν συμβληθεί με το σύστημα για τη συλλογή των ΑΗΗΕ από τους πελάτες τους, με τη μεγάλη πλειοψηφία αυτών να μην τους ενημερώνουν (τους πελάτες τους) γι αυτήν τους την υποχρέωση ή ακόμα και να μην παραλαμβάνουν παλαιές συσκευές ύστερα από αγορά αντίστοιχων νέων, από πελάτες που γνωρίζουν τα δικαιώματά τους», εξηγεί η διευθύντρια επικοινωνίας της «Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ» Ιωάννα Δαντίδη. Από τα μέσα του 2005 έως τέλος Σεπτεμβρίου 2007 έχουν συλλεχθεί 32.500 τόνοι ΑΗΗΕ, εκ των οποίων 20.000 τόνοι έχουν συλλεχθεί το πρώτο 9μηνο του 2007.
Παρά τις τεράστιες δυσκολίες έχει επιτευχθεί σταθερή μηνιαία συλλογή ΑΗΗΕ - στόχου, δηλαδή, άνω των 3.500 τόνων μηνιαίως. Το 2007 έχουν σταλεί προς ανακύκλωση 22.733 τόνοι ΑΗΗΕ μέχρι και τον Αύγουστο 2007. Από τη μέχρι τώρα ροή των εργασιών εκτιμάται ότι το 2007 θα κλείσει με 30.000 τόνους και πλέον. Για το 2008, οι ρυθμοί των τελευταίων μηνών του 2007 προσδιορίζουν ότι θα ξεπεραστεί ο στόχος των 44.000 τόνων.
Κοντά στον στόχο της ΕΕΣτην Ελλάδα διακινούνται κάθε χρόνο περίπου 2.500 τόνοι φορητών μπαταριών. Το «Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών» (ΑΦΗΣ) συλλέγει φορητές μπαταρίες βάρους έως 1,5 κιλού.
Η ΑΦΗΣ λειτουργεί από τον Οκτώβριο του 2004 και συλλέγει και προωθεί τις φορητές μπαταρίες σε ανακυκλωτές στο εξωτερικό, καθώς η ανακύκλωσή τους στη χώρα μας δεν είναι εφικτή.
Μάλιστα η ΑΦΗΣ έρχεται δεύτερη μετά τη Γερμανία στην τοποθέτηση σημείων συλλογής, με 27.000 κάδους σε όλη τη χώρα. Το 2006 συλλέχθηκαν 218 τόνοι μπαταριών, ενώ μέχρι το τέλος του 2007 υπολογίζεται ότι θα έχουν συλλεχθεί 440 τόνοι.
Σημειωτέον ότι οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς όλα τα κράτη μέλη καθορίζουν τη συλλογή φορητών μπαταριών στο 25% της κατανάλωσης μέχρι το 2012. Εκτιμάται ότι ο στόχος αυτός θα καλυφθεί από τη χώρα μας πολύ νωρίτερα.
Αξιοποιείται το 90%Η ετήσια παραγωγή χρησιμοποιημένων ελαστικών στην Ελλάδα είναι 50.000 τόνοι. «Το Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Μεταχειρισμένων
Ελαστικών» (ECO - ELASTICA) λειτουργεί από τον Νοέμβριο του 2004 και καλύπτει σχεδόν όλη τη χώρα. Το 2005 συλλέχθηκαν 45.670 τόνοι μεταχειρισμένων ελαστικών εκ των οποίων το 56% ανακυκλώθηκε και το 21% αξιοποιήθηκε ενεργειακά στην τσιμεντοβιομηχανία.
Από την 1-10-2006 μέχρι τις 30-9-2007 το σύστημα συνέλεξε 46.605 τόνους παλαιών ελαστικών, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 90% της απορριπτόμενης ποσότητας στην επικράτεια. Τα προς ανακύκλωση ελαστικά οδηγούνται σε μονάδες μηχανικής κοκκοποίησης - επεξεργασίας και το παραγόμενο τρίμα χρησιμοποιείται ως πρόσθετο για την κατασκευή τεχνητού χλοοτάπητα σε γήπεδα 5Χ5 στα μαλακά πλακάκια στις παιδικές χαρές, στο τερέν του στίβου, στις λεωφορειολωρίδες κ.ά.
Σε πολλές χώρες της ΕΕ ο κόκκος του ανακυκλωμένου ελαστικού χρησιμοποιείται στον τομέα των κατασκευών διότι έχει θερμομονωτικές και αντισεισμικές ιδιότητες, στην κατασκευή οδοστρωμάτων γιατί είναι αντιολισθητικό, ως ηχομονωτικό στις ράγες του τραμ, στα σαμαράκια των δρόμων, στον διάδρομο των ιπποδρομίων κ.α.
πηγη : ethnos.gr